Λουκάς 1

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ

Αφιέρωση στο Θεόφιλο

1

Επειδή, πράγματι, πολλοί επιχείρησαν να συντάξουν μια διήγηση για τα πράγματα που συνέβηκαν μεταξύ μας με πλήρη βεβαιότητα, 2 καθώς μας τα παράδωσαν όσοι από την αρχή έγιναν αυτόπτες μάρτυρες και υπηρέτες του θείου λόγου, 3 γι’ αυτό φάνηκε καλό και σ’ εμένα, που τα παρακολούθησα όλα από την αρχή ακριβώς, να σου τα γράψω με τη σειρά, εξοχότατε Θεόφιλε, 4 για να γνωρίσεις καλά με ασφάλεια την αλήθεια για όσα λόγια[1] κατηχήθηκες.

Προαγγελία της γέννησης του Ιωάννη του Βαπτιστή.

5 Υπήρξε κατά τις ημέρες του Ηρώδη, του βασιλιά της Ιουδαίας, κάποιος ιερέας με το όνομα Ζαχαρίας από την ιερατική τάξη του Αβιά, και είχε γυναίκα από τις θυγατέρες[2] του Ααρών και το όνομά της ήταν Ελισάβετ. 6 Ήταν μάλιστα δίκαιοι[3] και οι δύο απέναντι στο Θεό, και πορεύονταν άμεμπτοι σε όλες τις εντολές και τις δίκαιες διατάξεις του ΚΥΡΙΟΥ. 7 Αλλά δεν είχαν παιδί, καθότι η Ελισάβετ ήταν στείρα, και οι δυο τους ήταν προχωρημένοι στην ηλικία. 8 Συνέβηκε τότε, ενώ αυτός ιεράτευε[4] απέναντι στο Θεό κατά τη χρονική σειρά της ιερατικής τάξης του, 9 να του λάχει με κλήρο να θυμιάσει σύμφωνα με τη συνήθεια του ιερατείου, αφού εισέλθει στο ναό του ΚΥΡΙΟΥ. 10 Και όλο το πλήθος του λαού προσευχόταν συνέχεια έξω την ώρα του θυμιάματος. 11 Του φανερώθηκε τότε άγγελος ΚΥΡΙΟΥ, έχοντας σταθεί από τα δεξιά του θυσιαστηρίου του θυμιάματος. 12 Και ταράχτηκε ο Ζαχαρίας, όταν τον είδε, και φόβος έπεσε πάνω του. 13 Είπε τότε ο άγγελος προς αυτόν: «Μη φοβάσαι, Ζαχαρία, γιατί εισακούστηκε η δέησή σου, και η γυναίκα σου η Ελισάβετ θα σου γεννήσει γιο και θα καλέσεις το όνομά του Ιωάννη. 14 Και θα είναι για σένα χαρά και αγαλλίαση, και πολλοί θα χαρούν για τη γέννησή του. 15 Γιατί θα είναι μεγάλος μπροστά στον ΚΥΡΙΟ, και κρασί και σίκερα[5] δε θα πιει, και με Πνεύμα Άγιο θα γεμίσει από την κοιλιά της μητέρας του ακόμη, 16 και πολλούς από τους γιους Ισραήλ θα τους κάνει να επιστρέψουν στον ΚΥΡΙΟ το Θεό τους. 17 Και αυτός θα έρθει προηγουμένως μπροστά σ’ Αυτόν[6] με το πνεύμα και με τη δύναμη του Ηλία, για να στρέψει πίσω τις καρδιές των πατέρων στα παιδιά τους και τους απειθείς στη φρόνηση των δικαίων, για να ετοιμάσει στον ΚΥΡΙΟ λαό προπαρασκευασμένο[7]». 18 Και είπε ο Ζαχαρίας προς τον άγγελο: «Από τι θα γνωρίσω αυτό; Γιατί εγώ είμαι ηλικιωμένος και η γυναίκα μου προχωρημένη στην ηλικία». 19 Και τότε αποκρίθηκε ο άγγελος και του είπε: «Εγώ είμαι ο Γαβριήλ που έχω σταθεί μπροστά στο Θεό και αποστάλθηκα να μιλήσω προς εσένα και να σου ευαγγελίσω[8] αυτά. 20 Και ιδού, θα είσαι σιωπηλός και δε θα μπορείς να μιλήσεις μέχρι την ημέρα που θα γίνουν αυτά, επειδή δεν πίστεψες στους λόγους μου, οι οποίοι θα εκπληρωθούν στον καιρό τους».

21 Και ο λαός προσδοκούσε το Ζαχαρία και θαύμαζαν απορώντας για το χρόνο που αυτός καθυστερούσε μέσα στο ναό. 22 Όταν λοιπόν εξήλθε, δεν μπορούσε να τους μιλήσει, και κατάλαβαν ότι μια οπτασία είχε δει μέσα στο ναό. Και αυτός τους έκανε νεύματα και παράμενε μουγκός. 23 Και συνέβηκε, μόλις συμπληρώθηκαν οι ημέρες της λειτουργίας[9] του, να φύγει για τον οίκο του. 24 Μετά λοιπόν από αυτές τις ημέρες, συνέλαβε η Ελισάβετ η γυναίκα του και έκρυβε γύρω της επιμελώς τον εαυτό της για πέντε μήνες, λέγοντας: 25 «Έτσι μου έχει κάνει ο ΚΥΡΙΟς κατά τις ημέρες που έριξε το βλέμμα του πάνω μου, για να αφαιρέσει την ντροπή μου μεταξύ των ανθρώπων[10]».

Ο ευαγγελισμός της παρθένου Μαρίας

26 Και στο μήνα της τον έκτο[11], αποστάλθηκε ο άγγελος Γαβριήλ από το Θεό σε μια πόλη της Γαλιλαίας, που έχει όνομα Ναζαρέτ, 27 σε μια παρθένα μνηστευμένη με άντρα, που είχε το όνομα Ιωσήφ, από τον οίκο Δαβίδ· και το όνομα της παρθένας ήταν Μαριάμ. 28 Και αφού εισήλθε και παρουσιάστηκε προς αυτήν, είπε: «Χαίρε, κεχαριτωμένη[12], ο Κύριος είναι μαζί σου. [Ευλογημένη εσύ μεταξύ των γυναικών]». 29 Εκείνη ταράχτηκε πολύ από τα λόγια αυτά και διαλογιζόταν τι είδους μπορεί να είναι αυτός ο χαιρετισμός. 30 Και ο άγγελος της είπε: «Μη φοβάσαι, Μαριάμ, γιατί βρήκες χάρη μπροστά στο Θεό. 31 Και ιδού, θα συλλάβεις στην κοιλιά και θα γεννήσεις γιο και θα καλέσεις το όνομά του Ιησού. 32 Αυτός θα είναι μεγάλος και θα κληθεί Υιός του Υψίστου και θα του δώσει ο ΚΥΡΙΟΣ ο Θεός το θρόνο του Δαβίδ του πατέρα του, 33 και θα βασιλέψει πάνω στον οίκο Ιακώβ στους αιώνες και δε θα υπάρχει τέλος στη βασιλεία του». 34 Είπε τότε η Μαριάμ προς τον άγγελο: «Πώς θα γίνει αυτό, αφού δε γνωρίζω άντρα;» 35 Και αποκρίθηκε ο άγγελος και της είπε: «Πνεύμα Άγιο θα έρθει πάνω σου και δύναμη Υψίστου θα σε επισκιάσει· γι’ αυτό και το άγιο που θα γεννηθεί θα κληθεί Υιός Θεού. 36 Και ιδού, η Ελισάβετ η συγγενής σου έχει συλλάβει και αυτή γιο στα γηρατειά της, και αυτός είναι ο έκτος μήνας της εγκυμοσύνης αυτής που την αποκαλούν στείρα. 37 Γιατί δε θα είναι αδύνατος κανένας λόγος[13] που προέρχεται από το Θεό». 38 Είπε τότε η Μαριάμ: «Ιδού η δούλη του ΚΥΡΙΟΥ· είθε να μου γίνει κατά το λόγο σου». Και έφυγε από αυτήν ο άγγελος.

Η Μαρία επισκέπτεται την Ελισάβετ

39 Σηκώθηκε τότε η Μαριάμ κατά τις ημέρες αυτές και πορεύτηκε στην ορεινή περιοχή βιαστικά σε μια πόλη της φυλής του Ιούδα, 40 και εισήλθε στον οίκο του Ζαχαρία και χαιρέτησε την Ελισάβετ. 41 Και συνέβηκε, μόλις άκουσε το χαιρετισμό της Μαρίας η Ελισάβετ, να σκιρτήσει το βρέφος μέσα στην κοιλιά της, και η Ελισάβετ γέμισε Πνεύμα Άγιο. 42 Και φώναξε με κραυγή μεγάλη και είπε: «Ευλογημένη εσύ μεταξύ των γυναικών και ευλογημένος ο καρπός της κοιλιάς σου. 43 Και πώς μου έγινε αυτό, να έρθει η μητέρα του Κυρίου μου προς εμένα; 44 Γιατί ιδού, μόλις ήρθε η φωνή του χαιρετισμού σου στα αυτιά μου, σκίρτησε με αγαλλίαση το βρέφος μέσα στην κοιλιά μου. 45 Και μακάρια αυτή που πίστεψε ότι θα υπάρξει τέλεια πραγματοποίηση σε όσα της έχουν ειπωθεί από τον ΚΥΡΙΟ».

Ο ύμνος της Μαρίας

46 Και είπε η Μαριάμ:

47 «Μεγαλύνει[14] η ψυχή μου τον ΚΥΡΙΟ,

και αγαλλίασε το πνεύμα μου στο Θεό

το σωτήρα μου

48 γιατί επέβλεψε[15] στην ταπείνωση της δούλης του.

Γιατί ιδού, από τώρα θα με μακαρίζουν

όλες οι γενιές,

49 επειδή μου έκανε μεγάλα πράγματα ο Δυνατός.

Και άγιο είναι το όνομά του,

50 και το έλεός του διαρκεί σε γενεές και γενεές

σ’ εκείνους που τον φοβούνται.

51 Έκανε έργα κραταιά[16] με το βραχίονά του:

Διασκόρπισε όσους ήταν περήφανοι

στη διάνοια της καρδιάς τους[17].

52 Καθαίρεσε δυνάστες από θρόνους

και ύψωσε ταπεινούς,

53 πεινασμένους γέμισε με αγαθά

και πλούσιους εξαπέστειλε κενούς.

54 Βοήθησε τον Ισραήλ το δούλο του,

δείχνοντας πως θυμήθηκε το έλεος,

55 καθώς μίλησε προς τους πατέρες μας,

στον Αβραάμ και στο σπέρμα του στον αιώνα».

56 Έμεινε λοιπόν η Μαριάμ μαζί της περίπου τρεις μήνες, και κατόπιν επέστρεψε στον οίκο της.

Η γέννηση του Ιωάννη του Βαπτιστή

57 Και για την Ελισάβετ συμπληρώθηκε ο χρόνος του τοκετού της και γέννησε γιο. 58 Και οι γείτονες και οι συγγενείς της άκουσαν ότι μεγάλυνε ο Κύριος το έλεός του σ’ αυτήν και τη συνέχαιραν. 59 Και συνέβηκε την ημέρα την όγδοη να έρθουν να κάνουν περιτομή στο παιδί και ήθελαν να το καλέσουν με το όνομα του πατέρα του, Ζαχαρία. 60 Και τότε αποκρίθηκε η μητέρα του και είπε: «Όχι, αλλά θα κληθεί Ιωάννης». 61 Και είπαν προς αυτήν: «Κανείς δεν είναι από τους συγγενείς σου που καλείται με το όνομα τούτο». 62 Έγνεφαν τότε στον πατέρα του για το πώς θα ήθελε να το καλέσουν. 63 Και εκείνος, αφού ζήτησε πινακίδιο, έγραψε λέγοντας: «Ιωάννης είναι το όνομά του». Και θαύμασαν όλοι. 64 Ανοίχτηκε τότε αμέσως το στόμα του και η γλώσσα του, και μιλούσε ευλογώντας το Θεό. 65 Και έπεσε φόβος πάνω σε όλους τους γείτονές τους, και σε όλη την ορεινή περιοχή της Ιουδαίας διαλαλούνταν όλα τα λόγια[18] αυτά, 66 και τα έθεσαν όλοι όσοι τα άκουσαν μέσα στην καρδιά τους, λέγοντας: «Τι άραγε θα γίνει τούτο το παιδί;» Και πράγματι, το χέρι του ΚΥΡΙΟΥ ήταν μαζί του.

Η προφητεία του Ζαχαρία

67 Και ο Ζαχαρίας, ο πατέρας του, γέμισε Πνεύμα Άγιο και προφήτεψε λέγοντας:

68 «Ευλογητός ο ΚΥΡΙΟΣ, ο Θεός του Ισραήλ,

γιατί επισκέφτηκε και έκανε λύτρωση στο λαό του,

69 και ύψωσε κέρατο[19] σωτηρίας για μας

μέσα στον οίκο του Δαβίδ του δούλου του,

70 καθώς μίλησε μέσω του στόματος

των άγιων προφητών του πριν από αιώνες,

71 σωτηρία από τους εχθρούς μας

και από το χέρι όλων αυτών που μας μισούν·

72 για να κάνει έλεος στους πατέρες μας

και να θυμηθεί την άγιά του διαθήκη,

73 όρκο που έδωσε προς τον Αβραάμ τον πατέρα μας,

να μας δώσει τη δυνατότητα,

74 αφού σωθούμε από το χέρι των εχθρών,

άφοβα να τον λατρεύουμε

75 με οσιότητα[20] και με δικαιοσύνη,

όλες τις ημέρες της ζωής μας μπροστά του.

76 Κι εσύ λοιπόν, παιδί, προφήτης του Υψίστου θα κληθείς·

γιατί θα προπορευτείς μπροστά από τον ΚΥΡΙΟ,

για να ετοιμάσεις τις οδούς του,

77 για να δώσεις γνώση σωτηρίας στο λαό του

με άφεση των αμαρτιών τους,

78 χάρη στα γεμάτα έλεος σπλάχνα του Θεού μας,

με τα οποία θα μας επισκεφτεί ανατολή από ψηλά,

79 για να φωτίσει αυτούς που κάθονται

μέσα στο σκοτάδι και στη σκιά του θανάτου,

για να κατευθύνει τα πόδια μας στην οδό της ειρήνης».

80 Και το παιδί μεγάλωνε και δυνάμωνε στο πνεύμα[21], και ήταν στις ερήμους ως την ημέρα της ανάδειξής του μπροστά στο λαό Ισραήλ.

---

[1] 4 λόγια Άλλη ερμ.: πράγματα, διδασκαλίες

[2] 5 θυγατέρες Εννοεί: θηλυκούς απογόνους

[3] 6,17 δίκαιοι Εννοεί: ευσεβείς

[4] 8 ιεράτευε Σημαίνει: εκτελούσε τα ιερατικά τους καθήκοντα.

[5] 15 σίκερα: δυνατό αλκοολικό ποτό.

[6] 17 μπροστά σ' Αυτόν. Εννοεί στον Κύριο Ιησού Χριστό.

[7] 17 προπαρασκευασμένο Εννοεί: προετοιμασμένο να δεχτεί τον Ιησού ως Μεσσία.

[8] 19 ευαγγελίσω Σημαίνει: να σου δώσω το χαρμόσυνο άγγελμα.

[9] 23 λειτουργίας Αλλιώς: ιερατικής υπηρεσίας

[10] 25 την ντροπή μου μεταξύ των ανθρώπων Εννοεί: ντροπή για την ατεκνία της.

[11] 26 στο μήνα της τον έκτο Εννοεί: της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ.

[12] 28 κεχαριτωμένη. Σημαίνει: (εσύ) που έχεις λάβει χάρη.

[13] 37,38 λόγος Κείμενο: ρήμα Η λέξη “ρήμα” έχει την έννοια “ο λόγος που περιέχει το γεγονός που αναγγέλει”.

[14] 47 Μεγαλύνει. Αλλιώς: Εξυψώνει

[15] 48 επέβλεψε Εννοεί: έριξε το βλέμμα του με προσοχή και συμπόνια.

[16] 51 κραταιά Αλλιώς: δυνατά

[17] 51 στη διάνοια της καρδιάς τους Εννοεί: στη σκέψη του μυαλού τους.

[18] 65 λόγια Κείμενο: ρήματα Βλέπε υποσ. Λκ. 1:37

[19] 69 κέρατο: συμβολίζει τη δύναμη

[20] 75 οσιότητα Αλλιώς: αγιότητα Σημαίνει: συμπεριφορά σύμφωνη με το θείο νόμο.

[21] 80 στο πνεύμα Άλλη ερμηνεία: με το Πνεύμα